Peşin Ödeme (Cash Payment / Advance Payment / Prepayment / Cash Before Delivery)
İthalatçının mal bedelini peşin olarak ödediği, ihracatçının ise mal sevkiyatını ödemeyi aldıktan sonra gerçekleştirdiği ödeme türüdür.Peşin ödemede, vesaikler taraflar arasında hızlı kargo yolu ile veya nakliyeciler aracılığı (karayolu) ile gönderilmektedir. Bankalara, vesaik verilmemektedir. Peşin ödemeyi düzenleyen herhangi bir uluslararası kural bulunmamaktadır. Bu ödeme şeklinde ihracatçı herhangi bir risk üstlenmemekte, ithalatçı ise malların gönderilmemesi yada malların sipariş evsafına uygun olmaması gibi nedenlerden dolayı zarara uğrama riski taşımaktadır.
Peşin ödeme yöntemi ile ithalatçı için peşin ödeme indirimlerinden faydalanma fırsatı bulunur.
Önce ödeme daha sonra sevkiyat yapılacağı için ithalatçı açısından yüksek risk taşıyan bir ödeme yöntemidir.
İhracatçı açısından en avantajlı ödeme yöntemidir.
Ödeme peşin olarak gerçekleştiği için ithalatçı malı gümrükten çekerken KKDF ödemesi yapmak zorunda kalmaz.
Mal Mukabili Ödeme (Cash Against Goods)
Bu ödeme biçiminde, ödeme bankalar aracılığı ile gönderilmekte, Ayrıca, vesaikler taraflar arasında hızlı kargo yolu ile veya nakliyeciler aracılığı (karayolu) ile gönderilmektedir. Bankalara, vesaik verilmemektedir. Ödemeler; wire transfer, T/T payment veya uluslararası EFT olarak da adlandırılır.
İhraç edilen malın bedelinin malın ithalatçı tarafından teslim alınmasından sonra ödendiği ödeme şeklidir. İhracatçı malını sevk ettikten sonra, sevkiyata ilişkin vesaiki doğrudan veya bedelsiz teslim edilmek kaydıyla bir banka aracılığı ile ithalatçıya gönderir. İhracatçının en çok risk üstlendiği ödeme şeklidir. En büyük risk, ithalatçının satın alma işleminden vazgeçmesidir. Mal bedelinin ödenmesi malların teslim alınmasından sonra gerçekleştiğinden, mal bedelinin ödenmemesi riski mevcuttur. Buna ek olarak ithalatçı da (şayet KKDF istisnası yoksa) malzemeleri gümrükten çekerken devletçe belirtilen KKDF oranını ödemek zorundadır. Örneğin ; Bursa’dan mobilya ihracatı yapan firma, güvenilir olduğunu düşündüğü ve ödeme sorun çıkarmayacağı öngörüsünde bulunduğu yurtdışındaki müşterisi için, özel siparişe istinaden üretim yapar. Ürünlerin sevkiyat aşamasına gelindiğinde, ekonomik gerekçeler bahane edilerek, sipariş; ithalatçı tarafından iptal edilmek istenmiştir. Özel siparişin başka bir alıcısının bulunamayacağı göz önünde bulundurularak, taraflar; orjinal satış bedelinden %30 indirimli tutar üzerinden satışın gerçekleştirilmesi hakkında mutabık kalmıştır.
Vesaik Mukabili Ödeme (Cash Against Documents / Documentary Collections)
İhracatçının ithalatçı ile yaptığı satış sözleşmesine uygun olarak malları sevk etmesinden sonra bunları temsil eden sevk vesaiklerinin ödeme veya poliçe kabulü veya bono düzenlenmesi karşılığında banka aracılığı ile ithalatçıya teslimine imkan veren bir ödeme şeklidir.Vesaik mukabili ödemede, ihracatçı malların sevkiyatını yapmakta ve yükleme evraklarını toplayıp kendi bankasına teslim etmektedir. Vesaikleri ihracatçıdan teslim alan ihracatçının bankası da, yükleme belgelerini ithalatçının bankasına göndermektedir. İthalatçının bankası; teslim aldığı yükleme evraklarını, ödeme karşılığında veya ithalatçının vadeli ödeme taahhüdü altına girmesi durumunda, ithalatçıya teslim eder.
Cash against documents olarak isimlendirilen bu ödeme şeklinde;Evraklar, bankalar üzerinden ithalatçıya ulaştırılırken, ödeme de aynı yöntemle ihracatçıya teslim edilir.Vesaik mukabili kuralları, ICC(International Chamber of Commerce)tarafından hazırlanmış URC 522 sayılı kitapçıkta düzenlenmiştir.Vesaik mukabili ödemelerde, bankaların ödeme ile ilgili bir riski yoktur.Bu ödeme koşulunda; peşin veya poliçe kabulüne istinaden vadeli olarak gerçekleştirilebilmektedir.
İhracatçı; malı temsil eden sevk belgelerini, bankası kanalıyla, bedelinin tahsili karşılığında teslim edilmek üzere ithalatçının bankasına gönderebilir. Ayrıca dilerse yükleme belgesini ithalatçı bankanın emrine düzenleyerek de doğrudan ithalatçıya gönderebilir.
İhracatçı, ithalatçının ödeme yapmadan malları çekemeyeceğini bilir.
İthalatçı, malların sevkiyatından sonra ödeme yapabilir.
Kabul Kredili Ödeme (Acceptance Credit)
Mal bedelinin belirli bir vadede ödenmesini taahhüt eden ve bu ödemeyi bir poliçenin araç olduğu ödeme şeklidir.
Çoğunlukla sevk edilen mala ilişkin vesaik, bankalar aracılığıyla iletilir ve ithalatçıya "poliçe kabulü" karşılığında teslim edilir.
Banka tarafından poliçeye aval verilmesi halinde aval veren banka açısından ödeme taahhüdü doğurur.
İthalatçı mal bedelini poliçe/bono vadesinde öder.
İthalatçılara vadeli mal satın alma olanağı tanır.
Kabul kredili ithalat; vesaik mukabili, akreditifli ve mal mukabili olarak yapılabilir.
· Kabul Kredili Akreditif; Uluslararası kurallara ve mevzuata göre açılan akreditiflerde sevk belgelerinin, bu belgelerle birlikte sunulan poliçenin ithalatçının bankası veya muhabir bankaca kabulünü takiben serbest bırakılarak bedellerinin poliçe vadesinde ödenmesine imkan veren bir ödeme şeklidir.
· Kabul Kredili Vesaik Mukabili; Bankanın sevk belgelerini bu belgelerle ekli poliçenin ithalatçı tarafından kabulünü takiben ithalatçıya teslim etmesinden sonra poliçe vadesinde mal bedelinin ihracatçıya ödendiği bir ödeme şeklidir.
· Kabul Kredili Mal Mukabili; İhraç edilen malın bedelinin malın ithalatçı tarafından teslim alınmasından ve poliçeyi kabul etmesinden sonra poliçe vadesinde ödemenin gerçekleştiği bir ödeme şeklidir.
Akreditifli Ödeme (Letter of Credit)
İthalatçının talep ve talimatı üzerine veya bizzat kendi adına işlem yapan bir bankanın akreditif şartlarına uyulması kaydıyla ve akreditifte şarta bağlanan vesaikin ibrazı karşılığında,
· İhracatçıya veya onun emrine ödeme yapacağı veya ihracatçının çekeceği poliçeleri kabul edeceği ve ödeyeceği, veya
· Böyle bir ödemeyi yapması veya çekilen poliçeleri kabul etmesi için diğer bir bankayı yetkili kıldığı, veya
· Diğer bir bankayı iştira işlemi yapmaya yetkili kıldığı bir düzenlemedir.
Kısaca, ithalatçının verdiği talimat doğrultusunda, ithalatçının çalıştığı bankanın belirli bir meblağa kadar ve belirli bir vade için istenilen koşulların yerine getirilmesi ve ihracatçı tarafından ihraç edilen malların ihracına ilişkin belgelerin ibrazı karşılığında ihracatçıya ödeme yapılacağını taahhüt eden ödeme şeklidir.
Akreditifler, Milletlerarası Ticaret Odası’nın akreditifli ödemelerde yeknesaklığı temin etmek üzere yayınladığı ”Vesikalı Krediler için Yeknesak Teamüller ve Uygulamalar-UCP 500” broşüründe yer alan kurallar çerçevesinde açılmaktadır.
BPO (Bank Payment Obligation / Banka Ödeme Yükümlülüğü)
BPO; ihracatçı ve ithalatçı arasında gerçekleşecek olan alışverişe ait, sadece elektronik ortamda sunulan verilerin başarılı bir biçimde eşleşmesi şartı ile bir yükümlü bankanın (alıcının bankası) bir lehtar bankaya (satıcının bankası) verdiği geri dönülemez ve bağımsız bir ödeme taahhüdüdür.
BPO, yeni bir ödeme sistemidir. Banka taahhüdü olmayan ödeme şekillerinde riski azaltmak ve hem satıcı hem de alıcı için güvence oluşturmak amacıyla geliştirilmiştir.
Dış ticaret ödeme yöntemleri arasında en hızlı ödeme çözümüdür.
BPO, bir bankanın diğer bir bankaya verdiği ve satıcı tarafından bankası aracılığıyla sunulan verilerin elektronik ortamda eşleşmesi sonucu ödemenin belirlenen bir vadede yapılmasını sağlayan geri dönülemez bir banka taahhüdüdür.
Gerek ulusal gerekse uluslararası ticari işlemlerde, SWIFT sistemi aracılığı veri eşleştirmesinin yapıldığı ve bankaların ödeme garantisinin eklendiği bir yapıdır.
BPO kapsamında; fiziki belgeler doğrudan ihracatçı tarafından ithalatçıya gönderilir. Fiziki belgeler üzerindeki veriler ise ihracatçının bankasına verilir.
Fiziki belgeler üzerindeki bilgilerden süzülen verilerin, işlem başlatılırken talep edilen verilerle eşleşmesi halinde ödeme yükümlülüğü doğar.
Elektronik veri paylaşımının yaygınlaşmasıyla bankalar arasında basılı evrak alışverişine gerek kalmaksızın, söz konusu ticaretin bilgilerinin sipariş aşamasından ödeme aşamasına kadar olan tüm süreçlerinin kolayca takip edilebilmesini sağlar. Sistem, bilgilerin elektronik ortamda paylaşılması ve alıcının borcuna bir veya daha fazla bankanın belli oranlarda yine elektronik ortamda ödeme taahhüdü vermesi üzerine kurgulanmıştır.
Milletlerarası Ticaret Odası tarafından 2013 yılında ilk versiyonu yayınlanan 750E sayılı broşür olan URBPO'ya tabi olarak gerçekleştirilir.
Malın çekilişi sırasında ödeme yapılmamış ve vadeli bir ödeme söz konusu ise Kaynak Kullanımı Destekleme Ödemesi'ne tabi olur.
Commenti